[157 km] Warszawa widziana z Gór Świętokrzyskich cz.2

Zdjęcia przedstawiają: Warszawa  Centrum oraz Kawęczyn
Wysokość obserwatora: 584  m.n.p.m. – punkt  50.86097, 21.04751 oraz 586 m.n.p.m – punkt 50.86083, 21.04752
Odległość: Warszawa – Ciepłownia Kawęczyn 156,6 km; Varso Tower 152,1 km; Warsaw Trade Tower 152,9 km, Skyliner 152,2 km, Warsaw Spire 152,6 km, Warsaw Unit 152,3 km, Q22  – 152,9 km, Rondo 1 152,6 km, Złota 44 – 152,4 km, Centrum LIM (Marriott) – 152 km, oraz Pałac Kultury i Nauki 152,5 km;  RTCN Warszawa – Raszyn 135,2 km
Czas: 28.05.2023 ( od godz 0:30 do 2:00) – Paweł Kłak oraz Łukasz Wawrzyszko
Autor: Paweł Kłak , Łukasz Wawrzyszko
Sprzęt: Canon 6D (FF) + Sigma 150-500 mm – Paweł Kłak, Canon 6D + Tamron 150-600 mm G2  – Łukasz Wawrzyszko

Opis: Nowy rekord odległości obserwacji Warszawy (156,6 km).

Zapraszam do relacji poniżej oraz w równoległym poście  na stronie Dalekie Horyzonty: https://dalekiehoryzonty.pl/2023/06/warszawa-ze-swietego-krzyza/

Łysa Góra (Święty Krzyż) w Górach Świętokrzyskich to najdalsze miejsce, z którego została zaobserwowana Warszawa.

Po raz pierwszy Warszawę ze świętokrzyskiego gołoborza sfotografował Paweł Kłak o świcie 22.05.2023 r. – widoczne było Varso Tower, najwyższy wieżowiec Unii Europejskiej. Relacja opublikowana została w poście dalekiewidoki.pl.

Niecały tydzień później- 28.05.2023r. –  podjęliśmy (Łukasz Wawrzyszko i Paweł Kłak) próbę ponownej obserwacji, o nieco wcześniejszej porze. Prognozy pogody były dość optymistyczne, ale zawsze ale zawsze istnieje pewna niepewność dotycząca rzeczywistych warunków.

Po północy wycelowaliśmy obiektywy w stronę stolicy i na ekranach aparatów ukazały się światła Varso,  następnie pojawił się Pałac Kultury i Nauki ! Dostrzegliśmy również położony w warszawskiej dzielnicy Rembertów komin Ciepłowni Kawęczyn , oddalony o 156,6 km od miejsca obserwacji a to oznaczało nowy rekord odległości obserwacji  Warszawy.

Oprócz zaobserwowanego wcześniej Varso Tower i wspomnianego Pałacu Kultury i Nauki pojawiły się Warsaw Trade Tower, Skyliner, Warsaw Spire, Warsaw Unit, Q22, Rondo 1, Varso Tower, Złota 44, Centrum LIM (Marriott). 

Dynamikę obserwacji  niech zobrazuje poniższa animacja zrobiona ze zdjęć Pawła Kłaka.

Zmieniająca się w czasie refrakcja atmosferyczna  powoduje pojawianie się i zanikanie warszawskich wieżowców nad horyzontem.

Przejdźmy do samych zdjęć:

Z tarasu na gołoborzu na lewo od Warszawy był widoczny jeszcze jeden odległy obiekt – maszt Radiowo-telewizyjnego Centrum Nadawczego Warszawa/Raszyn, oddalony o 135,2 km.

Jaka była refrakcja?

Obserwacja 28 maja 2023:

Posłużymy się metodą wykorzystywaną przy analizie Varso z 22 maja 2023 r. Tym razem wybierzemy do analizy wieżowiec Marriotta.
Na zdjęciu widać światła wieżowca Centrum LIM minimalnie wystającego nad lasem. Znając jego wysokość (170 m.n.p.t. + 125 m.n.p.m = 295 m.n.p.m.), wysokość miejsca obserwacji (584 m n.p.m.) oraz wysokość drzew, nad którymi je widać, można oszacować, jak duża była refrakcja atmosferyczna. Lokalizację drzew i ich wysokość odczytujemy z modelu NMPT w Geoportalu, korzystając z profilu terenu na heywhatsthat.com (opis metody) – wynosi ona ok. 166 m n.p.m.

Na profilu terenu w heywhatsthat.com linia widzenia przechodzi w lokalizacji tych drzew na wysokości ok. 166 m n.p.m., gdy współczynnik refrakcji wynosi ok. 0,44.

Podobna wartość  współczynnika refrakcji – 0,442 otrzymujemy w arkuszu. Przeszkoda na linii widzenia to las  oddalony od Św. Krzyża o 99,94 km 51°45’32.9″N 21°01’11.0″E

Obliczmy teraz widoczna część Marriotta na zdjęciu oraz realny wsp. refrakcji : 14 piksele z kadru 3648 => 500mm FF – 2,75 st w pionie – pole widzenia dla 152 km – 7296 m (kalkulator)
14/3648*7296 = 28 m -> widoczna część Marriotta.

Uzyskujemy uśrednioną wartość wsp. refrakcji dla widocznej części Marriotta leżącego tuż nad horyzontem – 0,442.

Skąd wiemy, że to właśnie te konkretne wieżowce?

Położenie wieżowców zostało wykonane z ogromną precyzją podobnie jak przy obserwacji Varso z 22 maja 2023 r.

Poszczególne obiekty zostały zidentyfikowane z wykorzystaniem pomiarów i obliczeń azymutów. Poniższe zdjęcie z nałożoną mapą zawierającą linie biegnące od Świętego Krzyża do wieżowców pokazuje, że rozmieszczenie świateł pasuje do lokalizacji budynków.

Analiza obserwacji z 28 maja 2023.

Co istotne silną refrakcję i inwersję radiacyjną wymaganą do tej obserwacji potwierdzają oficjalne dane dostępne ze stacji Legionowo o godzinie 2:00 28 maja 2023 , które pochodzą z balonu meteorologicznego wykorzystywanego do sondowania atmosfery .

https://weather.uwyo.edu/cgi-bin/sounding?region=europe&TYPE=GIF%3ASTUVE700&YEAR=2023&MONTH=05&FROM=2800&TO=2800&STNM=12374&fbclid=IwAR3aAUddasCM6oq_scF-GKjUpZ26mKT1IumP1YO3n77w7wtnYQw2LJ-uFng

Więcej o  obserwacji:

Zgodnie z obliczeniami, w standardowych warunkach Warszawa powinna być całkowicie schowana za horyzontem. W pogodne noce występuje jednak zjawisko, które zmienia przebieg światła w atmosferze, umożliwiając zajrzenie nieco dalej niż zwykle „za horyzont”. Mowa o radiacyjnej inwersji temperatury – grunt wypromieniowuje ciepło, ochładza się, a razem z nim przygruntowa warstwa powietrza. Staje się ona chłodniejsza niż powietrze położone powyżej – w takich warunkach występuje silniejsze załamanie światła, dzięki czemu promienie światła mogą dotrzeć nieco dalej, omijając w pewnym stopniu krzywiznę Ziemi.

Zjawisko to może mieć różne nasilenie i zależy przede wszystkim od tego, jak zmienia się temperatura powietrza z wysokością. Więcej na jego temat można przeczytać na stronie Refrakcja atmosferyczna, gdzie między innymi wyjaśniony jest współczynnik refrakcji – parametr określający intensywność załamania światła w atmosferze. Standardowo wynosi on ok. 0,13 – 0,15, natomiast światło na szczycie iglicy Varso powinno być widoczne nad horyzontem dla współczynnika co najmniej 0,3. Z kolei światło na najniższym widocznym na zdjęciach budynku – Centrum LIM – wymaga współczynnika 0,44, czyli światło musi załamać się aż 3-krotnie silniej niż standardowo. Ze względu na niejednorodność atmosfery mowa o uśrednionych współczynnikach dla całego dystansu obserwacji.
Aby w standardowych warunkach (wsp. refrakcji 0,14) był widoczny szczyt masztu Centrum LIM, musiałby być wyższy o ok. 190 metrów albo należałoby się wznieść ponad 360 m ponad gołoborze. Natomiast wierzchołek iglicy Varso Tower byłby widoczny po jej podniesieniu o ok. 170 m lub gdyby punkt widokowy na Łysej Górze był wyżej o ponad 125 m.

Z gołoborza  podziwiać  można pobliskie pasma Gór Świętokrzyskich ale możliwe są także dużo dalsze widoki. Zobaczymy stąd odległe miasta takie jak Radom, Pionki, Puławy  Lublin i jak się okazuje też Warszawę.  Z wieży klasztornej możliwe są też obserwacje długodystansowe  szczytów pasm górskich takich jak Beskidy ,Góry Lewockie w Słowacji ale przede wszystkim Tatr . Rekordowa obserwacja to szczyt Ostra w Tatrach Zachodnich , oddalony o ponad 210 km. Według mnie Święty Krzyż to najlepszy punkt widokowy w Polsce z którego można obserwować kilka województw.

Widoki z wieży klasztornej znajdziecie w poście: https://dalekiewidoki.pl/2022/09/widok-z-wiezy-klasztornej-na-swietym-krzyzu.html

Inne obserwacje z gołoborza:  https://dalekiewidoki.pl/2022/04/widok-z-gooborza-na-ysej-gorze.html

29 maja 2023 roku przeprowadzono trzecią obserwacje Warszawy z gołoborza na Świętym Krzyżu.

Zdjęcia przedstawiają: Warszawa
Wysokość obserwatora: 579  m.n.p.m. 50°51’40.1″N 21°02’51.1″E
Odległość: Warszawa – Ciepłownia Kawęczyn 156,6 km; Varso Tower 152,1 km
Czas: 29.05.2023 – (ok. 1:00)  Kamil Gołąb
Autor:Kamil Gołąb
Sprzęt: Canon  + Sigma 150-600 mm – Kamil Gołąb

Opracowanie, analizy i opisy  : Paweł Kłak oraz Łukasz Wawrzyszko