Zdjęcia przedstawiają: Tatry Wysokie , Beskid Żywiecki
Miejsce: kamieniołom na Górze Chełmo, województwo łódzkie , powiat radomszczański. 51°03’28.2″N 19°44’38.0″E 51.057828, 19.743885 https://goo.gl/maps/ruDF4X8ZT5puUH9t5
Wysokość obserwatora: 302 m. n.p.m.
Odległość : Tatry Wysokie – Gerlach 212,4 km , Zadni Gerlach 212,1 km, Kieżmarski 209,4 km, Łomnica 209,8 km, Durny Szczyt 209,6 km, Baranie Rogi 208,9 km, Lodowy Szczyt 209 km; Beskid Żywiecki – Babia Góra 165,8 km
Czas: 20.10.2021; 04.12.2021
Autor: Paweł Kłak
Sprzęt: Canon 1300D + Sigma 150-500 mm
Opis: Góra Chełmo to najwyższe naturalne wzniesienie Polski Środkowej. Nie samego województwa łódzkiego, bo w jego granicach są jeszcze wyższe – Góra Kamieńsk ( ale jest to sztuczne wzniesienie) oraz po reformach administracyjny leżąca za Pilicą – Fajna Ryba. Tych terenów nie można jednak uznać za środkową Polskę , bo jest to już Ziemia Sandomierska, a szerzej Małopolska. Na szczycie góry znajdowało się grodzisko i ośrodek pogański. Na zdjęciach LIDAR można zobaczyć na szczycie pierścienie wałów obronnych. Wysokość szczytu to zaledwie 323 m. n.p.m. ale i tak wyróżnia się i góruje w równinnej okolicy. To sprawia, że już na pierwszy rzut oka zaciekawia jej potencjał obserwacyjny. Dostrzegł go już….w XV wieku Jan Długosz. Historyk i badacz ziemi radomszczańskiej Tomasz Andrzej Nowak w swojej książce ” Chełmo, zarys dziejów do 1945 roku” wspomina , że po raz pierwszy góra Chełmo odnotowana została w źródłach pisanych w średniowiecznej księdze Długosza – Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae . Znajdziemy w niej fragment:

„Potem Chełm, góra ziemi sieradzkiej , inna od poprzedniej, cała skalista, leżąca ponad wsią tejże nazwy, niedaleko od miasteczka
Przedborza położona, wznosząca się na taką wysokość, że w jasny dzień widoczny z niej Sandomierz,
Olsztyn, Miechów, Częstochowa, Piotrków, Kalwaria i wiele innych miast..”
Oczywiście od razu nasuwają się wątpliwości co do wspomnianego zasięgu widoczności . Pierwszym problemem jest obecne zadrzewienie szczytu. No ale w dawnych czasach, szczyt był skalisty i był tam gród, więc teoretycznie nic nie przeszkadzało. Według przeprowadzonej symulacji obserwacja Olsztyna , Częstochowy , Piotrkowa jest możliwa z niezalesionego szczytu Góry Chełmo. Możliwa też jest obserwacja okolic Miechowa (samego miasta nie ) oraz ziemi sandomierskiej ( samego Sandomierza nie). Większość z opisu Długosz jest więc prawdą. Symulacja natomiast pokazuje coś o czym Długosz już nie wspominał – możliwość obserwacji ….Tatr. Niestety szczyt jest zarośnięty co uniemożliwia z niego taką obserwację. Rozwiązaniem jest znalezienie punktu poniżej z „otwartym widokiem” na południe . Taki punkt znajdziemy na południowym zboczu góry. Teren ten jest eksploatowany przez człowieka ze względu na występujące złoża piaskowców kredowych. Na skraju kamieniołomu znajdziemy odpowiedni punkt widokowy.
Między innymi dlatego to jedna z najtrudniejszych obserwacji do wykonania z terenu Polski. Dlaczego jeszcze , ta obserwacja długodystansowa jest szczególna w osobnym wpisie -> Dlaczego obserwacja z G. Chełmo jest szczególna
Historia obserwacji długodystansowych z tego miejsca:
Pierwsza obserwacja Tatr: 20.10.2021 – Łomnica 209,8 km – fot. Paweł Kłak Link do postu
Pierwsza obserwacja Beskidów: 04.12.2021 – Babia Góra 165,8 km – fot. Paweł Kłak
Najdalsza obserwacja: 04.12.2021 – Gerlach (212,4 km) fot. Paweł Kłak, Michał Skiba, Maciej Majewski
Inne obserwacje z tego miejsca: Tatry z G. Chełmo Inne obserwacje z Góry Chełmo
Media o obserwacji : Zbiorczy link z relacjami mediów Wybrane artykuły : Wirtualna Polska wp.pl: Uchwycili Tatry z niewiarygodnej odległości. To pierwszy raz w historii Radio Zet: https://www.radiozet.pl/Podroze/Fotograf-uchwycil-Tatry-widziane-z-woj-lodzkiego-To-pierwszy-raz-w-historii
Symulacja widoczności oraz wymagane minimalne współczynniki refrakcji :
Heywhatsthat: https://www.heywhatsthat.com/?view=M7WF2WWT
Ulrich Deuschle (udeuschle.de/panoramas/ ) i wymagany minimalny współczynnik refrakcji dla poszczególnych szczytów.
RC_0.13 – Łomnica RC_0.14 – Durny RC_0.15 – Lodowy RC_0.16 – Gerlach RC_0.17 – Kieżmarski, Baranie Rogi,Zadni Gerlach, Babia Góra RC_0.18 – Wysoka
Dnia 20 października 2021 współczynnik refrakcji mógł wynosić ok 0,15 . Zaobserwowano Lodowy Szczyt , a Gerlach nie był widoczny.
Dnia 4 grudnia 2021 współczynnik refrakcji mógł wynosić ok 0,17 . Zaobserwowano Kieżmarski, Baranie Rogi,Zadni Gerlach, Babia Góra ale już szczyt Wysokiej nie był widoczny.
Fotorelacja z dnia 4 grudnia 2021 – Paweł Kłak.





Fotorelacja z dnia 20 października 2021 fot. Paweł Kłak.



[…] Gerlach (212,4 km) fot. Paweł Kłak, Michał Skiba, Maciej MajewskiInne obserwacje z tego miejsca: Tatry z G. Chełmo Inne obserwacje z Góry ChełmoMedia o obserwacji : Zbiorczy link z relacjami mediów Wybrane […]