Zdjęcia przedstawiają:  Tatry , Beskid Żywiecki, Beskid Śląski.
Miejsce: Lipska Górka okolice Lublińca, województwo śląskie
Wysokość obserwatora: 299 m. n.p.m.
Odległość: Tatry – Łomnica  200,1 km- rekord obserwacji z woj.śląskiego, Gerlach 200 km; Beskid Żywiecki – Babia Góra – 138,9 km.
Czas: 19 grudnia 2023  oraz 9 listopada 2023
Autor: Tadeusz Bieg , Witold Kowalczuk
Sprzęt:Canon 90D + Canon 70-300L – Tadeusz Bieg
Opis: Lipska Góra o wysokości 299 m n.p.m. leży na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej stanowiącej północną część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej.  Sam punkt widokowy wznosi się wyraźnie ponad okolice Lublińca i oferuje dalekie widoki. Można z niej obserwować Sudety oraz Beskidy, ale to perspektywa widoku na oddalone o 200 km Tatry przyciągnęła tutaj autora.   Sprzyjające warunki pogodowe utrzymujące się na południu Polski w tych dniach pozwoliły na wiele ciekawych dalekich obserwacji.  W tym przypadku sama przejrzystość powietrza to za mało ponieważ w standardowych warunkach  refrakcyjnych szczyty Tatr schowane są za horyzont.  Trzeba było więc przewidzieć lub liczyć na wystąpienie zwiększonej refrakcji atmosferycznej. Dzień wcześniej takie zwiększone załamanie światła wystąpiło co widać na zdjęciach Tatr Kamila Gołębia z Góry Chełmo w woj.łódzkim a także na wielu  innych zdjęciach wykonywanych przed wschodem słońca. Mając nadzieję na wystąpienie podobnie silnej refrakcji Tadeusz udał się na punkt widokowy znajdujący się w pobliżu drogi DK11 w celu udokumentowania pierwszej obserwacji na ponad 200 km z terenu województwa śląskiego.  I udało się.  Przejdźmy do zdjęć.

 

Tatry na horyzoncie widoczne z  Lipskiej Górki koło Lublińca. Po prawej stronie widoczny również wysoki maszt RTCN Katowice Kosztowy. Na pierwszym planie zabudowania Lublińca. Fot. Tadeusz Bieg.
Zbliżenie na Tatry i opis szczytów. Fot. Tadeusz Bieg.
Skrzyczne najwyższy szczyt w grupie górskiej Beskidu Śląskiego widoczny z Lipskiej Górki. Fot. Tadeusz Bieg.
Odległa o prawie 140 km Babia Góra z Lipskiej Górki. Fot. Tadeusz Bieg.
Widok na wzniesienia Beskidu Żywieckiego z Lipskiej Górki. Fot. Tadeusz Bieg.

Warto wspomnieć , że tego samego poranka 19 grudnia 2023 r.  Tatry z tego miejsca uwiecznił też Witold Kowalczuk.  Niestety na zdjęciach nie była już widoczna Łomnica. Widoczny był natomiast Gerlach.

Widok na szczyt Gelracha oraz Babią Górę z Lipskiej Górki. Fot. Witold Kowalczuk. 19.12.2023.
Widok na szczyt Gelracha z Lipskiej Górki. Fot. Witold Kowalczuk. 19.12.2023.

 

Obliczenie uśrednionej refrakcji dla widocznej części Gerlacha w dniu 19 grudnia 2023

Wykorzystując arkusze ze strony dalekiehoryzonty.pl oraz narzędzie heywhatsthat.com  można wyznaczyć wielkość widocznej części Gerlacha a w konsekwencji uśredniony współczynnik refrakcji na linii obserwacji.

Zaczynamy od profilu terenu w programie heywhatsthat.com . Profil nie uwzględnia przeszkód takich jak drzewa , zabudowania.  Linia widzenia trafia na przeszkodę w msc. Nakło Śląskie dla parametru wsp. refr. 0,18. Musi wystąpić silniejsze załamanie światła aby widok był możliwy.
Przechodzimy do szczegółowych danych na temat przeszkody.  Miejscem  które zasłania widok jest  Nakło Śląskie a profil terenu z wykorzystaniem  NMPT  Geoportalu  pokazuje wysokość przeszkód na około 335 m n.p.m.
Kolejnym zadaniem jest pomiar widocznej części  Gerlacha. Ze względu na brak ostrości i rozmycie szczytu można oszacować rozmiar widocznej części na około 77 – 91 pikseli. Te dane postawimy do wspomnianego arkusza.

 

Dla pomiaru o wartości 91 pikseli  wielkość widocznej części szczytu Gerlacha wynosi 198 m. O taką wartość należy zmniejszyć wysokość szczytu (2655 m n.p.m.  -198 m) w kolejnych obliczeniach.

Mając już wszystkie dane sprawdzamy uśredniony współczynnik.

Dla pomiaru 91 pikseli  wielkość  wsp. refrakcji  dla widocznej części szczytu Gerlacha wynosi 0,248.

Sprawdźmy dla pomiaru 77 pikseli.

Dla pomiaru 77 pikseli  wielkość widocznej części szczytu Gerlacha wynosi 168m.
Dla pomiaru 77 pikseli  wielkość  wsp. refrakcji  dla widocznej części szczytu Gerlacha wynosi 0,237.
Symulacja widoku dla wsp. refr. 0,24  z Lipskiej Góry w kierunku Tatr.

Uśredniony współczynnik refrakcji dla widocznej części szczytu Gerlacha wyniósł około 0,24-0,25. Standardowy współczynnik wynosi 0,13. Oznacza to , że światło ugięło się w warunkach radiacyjnej inwersji temperatury średnio dwa razy mocniej na dystansie 200 km. Pozwoliło to na wykonanie tej rekordowej obserwacji tatrzańskich szczytów z terenu województwa śląskiego.

 

Fotorelacja 9 listopad 2023.

Tadeusz Bieg próbował uwiecznić na zdjęciach Tatry z tego miejsca już wcześniej –  9 listopada 2023 roku. Jednak  wykonane wtedy zdjęcia wzbudzały kontrowersje związane z wynikami obserwacji Tatry, i to skłoniło autora od wstrzymania publikacji. Pytanie dotyczące nieobecności Łomnicy i Lodowego Szczytu znalazło odpowiedź w kolejnej obserwacji z 19 grudnia 2023 roku. Teraz, z pełnym przekonaniem, autor prezentuje pierwsze spojrzenie na Tatry z Lipskiej Górki z dnia 9 lsitopada 2023 oraz osiągnięcie magicznej granicy 200 km z województwa śląskiego.

Pierwsze zdjęcie Tatr z Lipskiej Górki. 9 listopada 2023. Fot. Tadeusz Bieg.